گزارش مشروح نشست خبری معاون اجتماعی بهزیستی کشور به مناسبت هفته کودکان

به گزارش مجله اینترنتی مددکاری اجتماعی ایران؛ حبیب الله مسعودی فرید در نشست خبری به مناسبت هفته کودکان (۱۴ تا ۲۰ مهرماه جاری) افزود: کار برای کودکان کمتر از ۱۵ سال ممنوع است و برای کودکان ۱۵ تا ۱۸ ساله نیز باید کار شایسته باشد که زباله گردی جزو آنها نیست.
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور افزود: گروه کودکان زباله گرد به دو بخش تقسیم بندی می شوند؛ گروهی از آنان با شهرداری کار می کنند و گروهی از کودکان زباله گرد که کار آنان ضابطه ای ندارد. بازدیدهایی از روند کار این کودکان داشته ایم؛ شهرداری می تواند ورود جدی تری در این زمینه داشته باشد تا این بحث خاتمه پیدا کند.
وی تاکید کرد: ورود نکردن شهرداری به مساله کودکان زباله گرد منجر به ایجاد شرایطی برای سوءاستفاده از کودکان می شود. اقدامات اساسی تری برای رسیدگی به مساله کودکان زباله گرد می توان انجام داد؛ به طورمثال در آلمان ۹۰ درصد تفکیک زباله از مبداء صورت می گیرد.
معاون بهزیستی گفت: موضوع بازیافت زباله ها بسیار جدی است و پرداختن به آن موجب می شود از هدررفت سرمایه ها نیز جلوگیری شود که همراستا با سیاست های اقتصاد مقاومتی است. بهزیستی پیگیر موضوع کودکان زباله گرد است و یکی از بحث های اصلی ما در موضوع کودکان کار و خیابان، کودکان زباله گرد هستند.

* کار کودک در خیابان امن تر از کار در کارگاه های زیرزمینی است
معاون بهزیستی اظهار داشت: ۹۵ درصد کودکان کار و خیابان با خانواده های خود زندگی می کنند بنابراین مراکز روزانه برای ارائه خدمات به آنان، راه اندازی شده است. اما هر کدام از کودکان کار و خیابان نیاز به نسخه خاص خود دارند؛ به طور مثال کودک در خانواده زن سرپرست یا کودکی که قاچاق یا کرایه شده است نیاز به مداخلات خاص خود دارند؛ نگاه بهزیستی در مورد کودکان کار و خیابان، خانواده محور است.
مسعودی فرید افزود: مطالعه مشترک بهزیستی با دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در مورد کودکان کار و خیابان نشان می دهد که کودکان معتقدند کار در خیابان نسبت به کار در کارگاه های زیرزمینی برای آنان امن تر است؛ حرف هایی در کارگاه های زیرزمینی رد و بدل می شود که برای کودکان مناسب نیست.
وی اضافه کرد: مهمترین مشکل در حوزه کودکان کار و خیابان، آیین نامه ساماندهی کار و خیابان است؛ چراکه در این آیین نامه وظیفه هر دستگاه در حوزه کودکان کار و خیابان مشخص شده است اما این اتفاق نمی افتد به طور مثال شهرداری تهران به عنوان فعال ترین شهرداری کشور از نظر اجتماعی هنوز اقدامات لازم در این زمینه را انجام نداده است.

* اداره اتباع وارد موضوع کودکان کار و خیابان نمی شود
معاون بهزیستی گفت: اداره اتباع وارد مساله کودکان کار و خیابان نمی شود؛ در تهران ۷۰ درصد کودکان کار و خیابان غیرایرانی هستند که ورود آنان به کشور غیرمجاز است؛ این مساله جنبه امنیتی دارد و نشان می دهد که کودکان به طور قاچاق یا با ویزای موقت وارد کشور شده اند و موجب می شود اتفاقات زیادی برای کودک بیفتد و نمی دانیم این کودکان شب ها پس از پایان کار آیا زنده به محل اقامت خود بازمی گردند، مورد تجاوز قرار می گیرند یا در امنیت هستند.
مسعودی فرید افزود: در ساماندهی کودکان کار و خیابان، سال گذشته سه هزار کودک کار و خیابان در تهران شناسایی شد که اغلب آنان حتی کودکان افغانی، خانواده داشتند و تعداد کودکانی که به مراکز شبانه روزی بهزیستی آمدند، ۱۰ نفر هم نمی شدند.
وی ادامه داد: اقدامات زیادی از سوی وزارت بهداشت برای ریشه کنی فلج اطفال انجام شده و اگر این کودکان مبتلا به فلج کودکان باشند، ممکن است با اپیدمی فلج اطفال منطقه ای روبرو شویم.
مسعودی فرید تاکید کرد: مهمترین عوامل موثر در ساماندهی کودکان کار و خیابان، شهرداری و اداره اتباع بیگانه است. وزارت بهداشت نیز باید خدمات بهداشتی به این کودکان ارائه دهد اما در حال حاضر در این زمینه با مشکل روبرو هستیم و کارت شناسایی کارشناسان بهزیستی برای بدهی خدمات درمانی این کودکان در گرو مراکز بهداشتی است. آموزش و پرورش و سازمان برنامه و بودجه نیز باید حمایت های بیشتری در این زمینه داشته باشند.
به گفته مسعودی فرید، بودجه بهزیستی از ۵۰۰ میلیون تومان در چند سال پیش امسال به ۲۰ میلیارد تومان افزایش یافته است اما اگر این پول تقسیم بر کودکان نیازمند خدمت شود، دیگر پولی باقی نمی ماند. در نظر است که با همکاری تشکل های مردم نهاد از کودکان کار و خیابان حمایت شود.

* سلب حضانت کودک کار از والدین فاقد صلاحیت
معاون بهزیستی خاطرنشان کرد: اگر حتی بار اول مشخص شود که خانواده ای کودک خود را برای کار کرایه داده است، سلب حضانت کودک را از قاضی خواهیم گرفت. همچنین در مورد خانواده هایی که برای نفرستادن کودک برای کار از آنها حمایت می شود، در صورت فرستادن کودک به سر چهارراه ها از آنها سلب حضانت می شود.
مسعودی فرید تصریح کرد: ۸۵ درصد کودکان در مراکز شبه خانواده دارای سرپرست غیرموثر هستند و تعدادی از آنها نیز کودکانی هستند که صلاحیت سرپرستی والدین آنان رد شده است.

* ۵۰ درصد کودک آزاری ها ناشی از غفلت است
معاون بهزیستی گفت: بسیاری از کودک آزاری ها در خانواده های معمولی رخ می دهد. طبق مطالعات بین المللی، نخستین راهبرد پیشگیری از کودک آزاری افزایش آگاهی مردم و کودکان در این زمینه، آموزش فرزندپروری و آگاهی سازی از قوانین موجود در این زمینه است.
مسعودی فرید یادآور شد: به طور مثال بر اساس قانون کودک مصوب سال ۸۱، کودک آزاری جرم عمومی است و نیاز به شاکی خصوصی ندارد اما بسیاری از مردم از آن آگاهی ندارند.
وی تاکید کرد: ۵۰ درصد کودک آزاری ها ناشی از غفلت است؛ بسیاری از کودک آزاری ها، آزارهای روانی، تحقیر و توهین است؛ شناسایی و مداخله به هنگام، راهبردهای قانونی، رویکردهای حمایت اقتصادی از خانواده ها و نقش تشکل های مردم نهاد و رسانه ها، از جمله عوامل موثر در کاهش کودک آزاری ها است.
مسعودی فرید گفت: اقدامات قضایی به موقع نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است به طور مثال در مواردی حکم آمده است اما هنگام مراجعه به خانه کودک آزار، مشاهده شده که خانه خود را جابجا کرده اند.

* سرمایه گذاری ایران روی رشد و تکامل همه جانبه کودکان بسیار اندک است
معاون بهزیستی اظهار داشت: دو سیاست کلی در حوزه کودکان داریم که یکی از آنها مربوط به همه کودکان و بخش دیگر مربوط به کودکان در معرض آسیب و آسیب دیده است؛ برای همه کودکان، سیاست ارتقایی داریم به آن معنا که برای همه آنان باید فضای رشد و تکامل همه جانبه فراهم شود.
مسعودی فرید تصریح کرد: سرمایه گذاری بسیاری از کشورها در حوزه کودکان سنین پیش از دبستان دو تا چهار درصد تولید ناخالص ملی است در حالی که در ایران برای ۱۲ سال آموزش کودکان در مجموع یک و نیم درصد تولید ناخالص ملی، سرمایه گذاری می شود.
وی ادامه داد: در بخش حوزه حمایت از کودکان در معرض آسیب و آسیب دیده شامل کودکان بی سرپرست، بدسرپرست یا دارای سرپرست غیرموثر با اجرای برنامه های پیشگیری و کنترل کودک آزاری تلاش می شود از کودک آزاری جلوگیری شود.
وی اضافه کرد: در برنامه های توسعه ای خود باید برنامه مجزایی برای کودکان و نوجوانان داشته باشیم؛ آگاه سازی مردم از خدمات مربوط به حوزه کودکان نیز بسیار مهم و لازم است که سیستم شناسایی و مداخلات به هنگام توسعه یابد و والدین معتاد و والدینی که صلاحیت نگهداری از کودک را ندارند، شناسایی شوند تا کودک در امان باشد.
معاون بهزیستی تاکید کرد: بهزیستی بر رویکرد خانواده محوری تاکید دارد تا کودک در کنار والدین بماند اما به شرط آنکه کودک در امن و امان باشد؛ استانداردهای مربوط به عدم تحمل کودک آزاری در جامعه دائما در حال ترقی است به طور مثال ۳۰ یا ۴۰ سال پیش کودکان در مدرسه، تنبیه بدنی می شدند اما امروز جامعه حتی تنبیه بدنی یک دانش آموز را برنمی تابد.
مسعودی فرید با تاکید بر نقش اورژانس اجتماعی در پیشگیری از کودک آزاری ها گفت: نهادهای انتظامی و قضایی می توانند جدی تر وارد این قضیه شوند.
وی با اشاره به پیگیری تشکیل شورای عالی کودک، افزود: هنگام تماس با اورژانس اجتماعی، نخستین اقدام ارزیابی خطر است و اگر نیاز به مداخله فوری بود، کارشناسان بهزیستی حداکثر ظرف نیم ساعت باید در آنجا حضور یابند و در راه نیز هماهنگی های قضایی و انتظامی را انجام دهند تا حکم غیابی برای کودک بگیرند.

منبع: ایرنا